NGÀY ĐI NGÀY VỀ
Ngày ra đi tôi còn đủ mẹ cha
chị nền nã, các em chưa thất học
tàu chuyển bánh rời ga
Mẹ níu Cha
chết lặng
tôi viển vông mơ những chuyện đâu
đâu…
ngày ra đi bãi sông còn xanh dâu
con thuyền ván vẫn đủ chèo đủ lái
bưởi đang nụ, lúa đương thì con
gái
em mười lăm tóc ve vẩy đuôi gà
mặt sắt lại từ bao giờ chẳng biết
bước vào ngõ mới biết mình chưa
chết
rầm rập người đi lác đác người về
nước đổi đất dời ngơ ngác nhìn quê
sân hoá ruộng, hồ cạn thành “hồ
lấp”
đình xiêu vẹo, ngói âm dương xô
lệch
gió phương nào cũng ngan ngát mùi
nhang
Mộ Mẹ Cha đất lún bia mờ
đi lính hết con trai
con gái lo chôn cất
rượu cúng sủi tăm nền nhà đất
em gái lỡ duyên chị gái quá thì
đồng đội tôi - lúa rụng
trước mùa
cỏ cháy triền đê
nhãn vẫn đợi lồng
mía chưa kết mật
không chọn lựa
chỉ một đề thi
suốt cả đời dở dang bản nháp…
đau đớn vài năm, người yêu phải
lấy chồng
“giỗ hết - đoạn tang”
vợ có con cùng người khác
người đi chật đường
người về lác đác
rừng gìa vùi xác lính măng tơ…
37. trước quyển Lịch Thế kỉ Hai mươi
Chào đời ở trang này
khép mắt ở trang kia
mỗi kiếp Người dăm
chục tờ giấy mỏng (*)
ngày tháng năm sinh
dãy số vừa ấm
nóng
đã lạnh băng
- chớp mắt của Thời Gian…
đèn vừa thắp
bấc mới cuộn vòng
dầu sóng sánh đầy
lửa mập tròn búp lá
mười tám tuổi lơ ngơ
đồng đội tôi gục ngã
mười tám tờ lịch
đời người lính
chưa khô nước nhấm đầu ngón tay !
“Lịch Thế kỉ Hai
mươi”
run rẩy nâng
nhẹ bẫng
trên tay
bao đảng phái ra đời
bao chế độ suy vong
bao thiên tài nhắm
mắt
đất bao lần thay chủ
Được
Thua
Còn
Mất
Nhân Loại quẩn quanh
trong chiếc nong tròn
đi mỏi gối lại
về...chỗ cũ ?
“Lịch Thế kỉ Hai
mươi”
mỗi trang giấy mỏng
gói triệu kiếp Người !
Nhân loại hôn nay rồi
cũng thành Người Thiên cổ
lãnh tụ ư
thiên tài ư
sai lầm ư
sáng suốt ư
hậu thế quên những ai
đáng quên
nhớ những gì phải nhớ
xương của ai chả
trắng
máu thời nào chẳng đỏ
!
SG,
1994. Sửa lại: 2004
---------------------------------
---------------------------------
(*) Lịch Thế kỉ Hai mươi, liệt kê từ năm 1001
đến năm 2000,
Mỗi năm
thể hiện trên hai trang giấy.
NĂM BÀI THƠ THẬT ĐẸP CỦA NGUYỄN THÁI SƠN
http://lyphuonglien.blogspot.com/2012/03/nam-bai-tho-that-ep-cua-nguyen-thai-son.html
Nguyễn Nguyên Bảy
Nguyễn Nguyên Bảy
Mời mình
nghe Lục Bát Nguyễn Thái Sơn, trước khi lên đò ngang sang chợ bến. Tôi nói với
mình cùa tôi như thế và ngân nga:
.
nông sâu cũng Bến - Trần - Gian
đời Người trôi dạt lang bang cọng bèo
một thời cay cực đói nghèo
một đời mê muội
cháy vèo thành tro…
đời Người trôi dạt lang bang cọng bèo
một thời cay cực đói nghèo
một đời mê muội
cháy vèo thành tro…
.
Mình của
tôi nghe thoảng mà bảo: Thơ hay quá nhưng buồn...
Tôi mới bảo với mình của tôi, tuổi Nguyễn Thái Sơn chắc cũng lứa U 70, là anh đoán vậy, vì hai mươi tuổi cầm súng đi chiến trướng, còn sống trở về và sống thêm sắp bốn chục năm trong hòa bình. Tuổi lứa U70, mình ơi, thơ ai viết đẹp không buồn? Tôi dừng nói, đưa tay vơ tiếp những thanh âm thơ Sơn đang lượn bay trong gió nghĩ.
Tôi mới bảo với mình của tôi, tuổi Nguyễn Thái Sơn chắc cũng lứa U 70, là anh đoán vậy, vì hai mươi tuổi cầm súng đi chiến trướng, còn sống trở về và sống thêm sắp bốn chục năm trong hòa bình. Tuổi lứa U70, mình ơi, thơ ai viết đẹp không buồn? Tôi dừng nói, đưa tay vơ tiếp những thanh âm thơ Sơn đang lượn bay trong gió nghĩ.
.
đĩa đèn vừa thắp bấc mới cuộn vòng
dầu sóng sánh đầy
lửa mập tròn búp lá
mười tám tuổi lơ ngơ đồng đội tôi gục ngã
mười tám tờ lịch
đời người lính
- chưa khô nước nhấm đầu ngón tay !
dầu sóng sánh đầy
lửa mập tròn búp lá
mười tám tuổi lơ ngơ đồng đội tôi gục ngã
mười tám tờ lịch
đời người lính
- chưa khô nước nhấm đầu ngón tay !
.
Hình như
mình của tôi muốn chen ngang câu gì đó, nhưng thấy tay tôi đang khoa khoa đều
nhịp như hái hoa bắt bướm như khua mái chèo, mình biết là hồn tôi đang bị thơ
bắt đi và hẳn là trong mang mang mơ hồ ấy còn lâu mới về. Là bởi sau mỗi khi
dìm mình trong câu thơ đẹp của bắng hữu, tôi vẫn nói với mình của tôi như thế
và năn nỉ, những lúc ấy, dù có yêu anh đến mấy cũng đừng hôn anh.
.
dọc ngang dăm bảy thế cờ
nước hay thì ít nước sơ lại nhiều
mới ban mai đã xế chiều
già mau do phận buồn nhiều bởi thơ
nước hay thì ít nước sơ lại nhiều
mới ban mai đã xế chiều
già mau do phận buồn nhiều bởi thơ
.
Khooái
sướng cạn bốn câu thơ trên, cất tiếng gọi Mình ơi. Chỉ nghe cánh cửa bảo: Bà
nhà đã lên đò sang chợ. Thoáng bực vì bỗng thiếu người chia sướng. Một mình
ngẩn ngơ. Rồi nghĩ làn man, chỉ có mỗi một việc rau giá cá đậu cho sinh tồn
sinh lý mà hôm nào cũng lội đò sang chợ. mới ban mai đã xế chiều ý này chúng ta đã gặp nhau,
khoảng năm 1970, mình đã viết " Chưa sáng đã chiều, thời gian chảy
máu", tất nhiên câu thơ của Sơn hay hơn nhiều, sắc sảo hơn nhiều. Nghĩ
vậy, lại tiếp ngân nga:
.
bụi tinh vân kết Hệ Thiên Hà
làm nên thi ca viết thành lịch sử
đóng đàn dương cầm đúc bom nguyên tử
sinh ra em ra tôi
làm nên thi ca viết thành lịch sử
đóng đàn dương cầm đúc bom nguyên tử
sinh ra em ra tôi
.
Nguyễn
Thái Sơn, bạn ơi, thơ đẹp nhưng buồn quá. Mình của tôi lúc nãy nói thế và may
mà chỉ nói thoang thoang rồi vội ra chợ, may mà mình xuống đò, sông nước mùa
này đang thu, và cũng may mà lòng
em cũng đủ nhuộm mầu thu vui...(thơ LPL) nên mình sẽ vui suốt sáng
nay.
Lát nữa
mình của tôi về, chắc chắn mình của tôi sẽ đọc 5 bài thơ đẹp nhưng buồn này của
bạn. Và mong các bạn đọc của tôi cũng mở lòng như tôi và mình của tôi chào đọc
thơ Nguyễn Thái Sơn.
Nguyễn Nguyên Bảy
Lời em
bé mồ côi
Chiếc đồng hồ chết
lên dây cót đồng hồ
lại chạy
dòng suối mùa nắng
cạn khô
mùa mưa tuôn chảy
mặt trời tắt
sau một đêm lại mọc ở
cuối chân trời
những nấm gò trơ trụi
ngoài đồng
Hạ chí cỏ tàn
Thanh minh xanh biếc
Chỉ có Bố Mẹ em
đi mãi
không về
biền biệt !...
em cầu mong Sự Sống
trường tồn
Linh Hồn bất diệt
sau “giấc ngủ” Bố Mẹ “phục sinh”
nếu không được trở
lại làm Người
thì làm Đá Núi, Cây Rừng
hoá vạt Mây bay, làm dòng Suối mát
em nguyện cầu
Cái Chết
khởi đầu
một Đời Sống khác !
39. cát bụi
40. lửa diêm
Từ
trong sâu thẳm bóng đêm
kiếp Người loé ngọn lửa diêm rồi tàn
lại vô cùng tận Thời Gian
vực sâu không đáy mắt sàng hư vô
kiếp Người loé ngọn lửa diêm rồi tàn
lại vô cùng tận Thời Gian
vực sâu không đáy mắt sàng hư vô
dọc ngang dăm bảy thế cờ
nước hay thì ít nước sơ lại nhiều
mới ban mai đã xế chiều
già mau do phận buồn nhiều bởi thơ
suối kia nước chảy lạc bờ
sông này chết nghẹn cạn khô giữa chừng
vàng tâm mục nát trong rừng
lồ ô vừa nhú chồi măng đã tàn
nông sâu cũng Bến - Trần - Gian
đời Người trôi dạt lang bang cọng bèo
một thời cay cực đói nghèo
một đời mê muội
41. thăm mộ chiều cuối năm
Vạt đồi yên nghỉ bao
Đồng Đội
Nhang Trầm
một thẻ
biết
làm sao
thắp lên
đành cắm nơi đầu Gió
Hương
Khói
đừng quên Nấm Mộ nào !
CL - LS,
1980
42. bình thản
Nhà số “Tám mốt”: đám
ma
nhà số “Tám ba” - đám
cưới
bên kia bức tường
nhà thơ lặn xuống
giếng
vớt trăng
chết đuối
bên này hàng rào
cô giáo quá thì vu
quy
xôi gấc
nhang trầm
gió quyện
hoa hồng trắng hoa
hồng nhung hái từ một ruộng
kết vòng tiễn nhà thơ
kết hoa đón cô dâu
nhà kia kìm nén niềm vui
nhà này cố giấu nỗi đau…
khách phần đông thân
với cả hai nhà
hoan hỉ cùng đám cưới
ngậm ngùi với đám ma
chợt rùng mình
trán ướt lạnh mồ hôi
cô gái mới hẹn hò đi
như lướt bên tôi
em mát mẻ sặc sỡ như
một lẵng hoa
không buồn ở đám ma
không vui ở lễ cưới…
Hội Văn
nghệ, 81 Trần Quốc Thảo, SG, 1989
43. vô định
Làm sao biết được khi
nào mình sẽ xuôi tay nhắm mắt
nhưng sớm muộn điều
ấy ắt sảy ra !
lá cây vẫn xanh người
trồng bạc tóc
Tạo Hoá phẩy tay hết
một kiếp Người
bài xưa đã quên bài
nay chưa học
tám chín chục năm
trời sau trước cũng Hư Vô
mực trên giấy khai
sinh còn tím…
Vô định Thời Gian vô
định Không Gian
không Hướng không
Phương
không Chung không
Thủy…
Kẻ xuống Ga trước
Người chờ Ga sau
Bạn Đường một chặng
còn gì nữa đâu !
bụi tinh vân kết
thành Hệ Thiên Hà
làm nên thi ca
viết thành lịch sử
tạo đàn dương cầm
chế bom nguyên tử
sinh ra em
nuôi lớn tôi
ta sẽ là Hạt Bụi bay
ngang trời
hay chìm sâu đáy biển
?...
SG,1993
44. chứng nhân lịch sử
(đã
dùng nhiều câu chữ của bài này cho Trường ca CT-CKTniệm nên chứng nhân lịch sử không còn tính cho tập Vé Khứ
hồi nữa)
45. vé khứ
hồi
Lỡ thuyền trưa tôi
đợi đò chiều
Hồ Tây Thu xao lòng
níu tôi lại với Thăng Long mưa Ngâu vài đêm nữa
đoàn tàu về Nam rùng mình xao sác gió
ghế tôi định ngồi có người khác thay
níu tôi lại với Thăng Long mưa Ngâu vài đêm nữa
đoàn tàu về Nam rùng mình xao sác gió
ghế tôi định ngồi có người khác thay
nhưng có một “chuyến
đi định mệnh” đã an bài
không thay thế được nhau
không biết giờ “xuất bến”
không dúng dắng
chẳng trì hoãn được
không thay thế được nhau
không biết giờ “xuất bến”
không dúng dắng
chẳng trì hoãn được
đến từ Vĩnh Hằng
vạ vật một đời
cái “Quán trọ” Địa Cầu mà sao đầy oan nghiệt
Vé - Khứ - Hồi mã hóa trong máu thịt
chuyến Tàu Vô Định
vạ vật một đời
cái “Quán trọ” Địa Cầu mà sao đầy oan nghiệt
Vé - Khứ - Hồi mã hóa trong máu thịt
chuyến Tàu Vô Định
lại đưa Người đưa Ta
về Cõi Hư Vô…
1994
46. Bố Mẹ tôi
1994
46. Bố Mẹ tôi
Tết nào cũng chỉ đủ
tiền mua một con gà
đầu cánh thắp hương
đón giao thừa
mình gà cúng trưa
mùng một
năm ấy mất mùa mề gà
lép xẹp
Bố cảm khái làm câu
đối tết
“vợ con còn đói / gà
vịt chưa no”
Tết năm ấy
tôi súc nửa bơ lúa
cho gà Trống Mơ
khi mổ thịt diều gà
còn căng thóc
ra bờ giếng Mẹ thẫn
thờ ngồ khóc
“miếng ăn chưa trôi
cái chết ập đến rồi”
Bố Mẹ ta khổ ải một
đời
chiếu nào cũng sờn áo
nào cũng cũ
trà vụn pha dăm bảy lần
nát như dưa khú
nghe nhờ đài hàng xóm
qua khe cửa
qủa trứng độn nước
cơm nhúng đũa cả nhà
suốt cả thời trai trẻ
tôi đi xa
quà về phép - áo trấn
thủ sờn vai
dăm thìa
mì chính
những người mẹ người
cha có con đi lính
nhện sa trước mặt lo
lắng khóc thầm
o
Tiệc tùng
bia tràn ly thịt cá đầy mâm
nhiều bữa nghẹn không
nuốt được
khi có đủ tiền mua
trà thơm sữa ngọt
Bố Mẹ chỉ còn ẩn hiện
trong những tấm ảnh mờ !
Tết Mậu
Thìn. 1988
47. chấm xanh…chấm bạc
Thương
nhớ Phùng Khắc Bắc
Để lại những cốt
truyện mạch truyện dở dang
nhiều bài thơ chưa
tìm ra câu kết
bấc dài lửa sáng giữa
chừng dầu cạn
dấu lặng đột ngột dấu
chấm bất thường
bạn đi
Những Chấm Xanh dâng
đời
nhận cho mình
chấm đen
chấm bạc !
48. với Đất với Người
Cái thuở giặc dã
cái thời khốn khó
ta như ngồi chen vai
trên một con thuyền
biển nổi sóng bến bờ
xa thăm thẳm
đồng đội nối nhau
chìm cho thuyền bớt “khẳm”
để tôi đến được đất
liền
được viết được
in
được giật mình trước
những câu thơ nhạt thếch
những con đường lầy sụt
dép râu đứt bung quai
ta rủa thầm
thề không bao giờ quay lại
đã từng làm đau lòng
dang dở bao người con gái
cằn nhằn vì dăm đồng
bạc với người đạp xích lô
mấy chục năm còn lại
rồi sẽ vụt qua
ta muốn trở lại những
con đường từng đi từng đến
gặp lại tất cả những
ai quen biết
để tạ ơn Đất
để xin lỗi Người…
49. bơ vơ
Con Cua bé tẹo
từ cống ngầm bò lên
cặp càng dương ngượng
ngiụ
mắt tròn ngơ ngác
nhìn
có phải Cua lạc mẹ
bơ vơ không lối về
hay dưới hầm ngạt thở
mịt mùng đêm phủ che
trưa hè - đường nhựa
nóng
phố đông - người chen
vai
bánh xe quay chóng
mặt
đất lún dưới đế giày
phập phồng chiếc mai
sữa
run rẩy tám chân dài
mắt trong veo tuyệt
vọng
chạnh lòng được mấy
ai…
50. hai mươi năm + hai mươi năm
HAI MƯƠI NĂM mẹ nuôi
đàn con
con của mẹ nối nhau
ra trận
nối nhau chết trận
đất nước yên bình
mẹ già nua
thân thể khô cằn
không còn nước mắt
HAI MƯƠI NĂM
trẻ lọt lòng đủ thời
gian
“chế tạo” những “trẻ lọt lòng” khác
HAI MƯƠI NĂM
mẹ được truy phong “Bà
mẹ Anh hùng”
Cha Mẹ Liệt sĩ
cố sống
nán chờ
trước khi thành Anh Hùng
bao người đã “di dời”
từ Nhà vào Quan tài
Quan tài sang Tiểu sành
Bình gốm…
Bằng Anh hùng
ai treo
Tiền Thưởng
ai tiêu !...
51. vạn tuế, muôn năm và…
Thần dân Trung Hoa
dập đầu tung hô Tần Thủy Hoàng
“vạn tuế vạn vạn tuế !...”
người
Đại Đức vung tay chào nhau hoan hỉ:
“Hâylơ
Hít”
- Chúa
cứu rỗi bao dung ! (*)
gần
trọn cuộc đời
mấy
trăm triệu người Xô Viết từng hô:
“muôn
năm Đảng Cộng sản
đời đời bền vững Liên Xô
!”
muôn
năm
và
muôn năm…
“vạn
đại nhân dân” mồm hô to miệng cười gằn
trước
khi xoa tay lật thuyền viết tiếp những chương Chính Sử
“sống
mãi”
“đời đời”
“bất tử”…
những
tráng ca “giọng trưởng” lảnh lót tưng bừng (*)
rồi
cũng chìm nghỉm vào lãng quên
loa kèn đồng
còn sáng
mặt trống chưa kịp chùng !
o
Vài
trăm năm mấy ngàn năm cũng sẽ qua đi
người
Đức còn say mê đọc thơ “Trong chiếc đồng hồ cát”
lướt
trên bàn phím dương cầm
độc
tấu “Mùa Xuân Sônat”
song
tấu tam tấu “Sônat Ánh trăng”
cần gì
phải gào thét:
- Hai nơ
bất tử !
-
Bết tô ven vĩnh hằng !
người
Nga mãi ngất ngây trước “Mùa Thu vàng”
để Lê vi tan bất tử
Ixắc
Niu tơn không còn ai nhớ
nếu táo
chín không chịu rụng khỏi cành…
bao
thế hệ nối tiếp nhau
ngậm
hơi thở dốc tuột xuống trèo lên
núi triệu tuổi trứng khủng long hoá thạch !
dòng sông ấy đã bao người xuống tắm
chảy từ thời cá tập thở bằng mang
cứ ngỡ trường tồn với thời gian
ta thắt lòng nhìn Núi Sập
nghẹn ngào bên Sông Lấp (*)
hàng ngàn hành tinh từng nổ vỡ
mảnh vụn bay khắp không gian
muôn năm là bao nhiêu ?
bao lâu thì vạn tuế ?
“bất diệt” với chả “đời đời”
gào khản cổ
có ai tin không nhỉ !...
o
chúng
sinh đời đời gõ mõ thỉnh chuông niệm Phật
Chúa
Trời không xua tông đồ
bắt bớ giam cầm phá nhà cướp đất
những
bản Thánh Ca khiêm nhường “giọng thứ”
muôn năm
bất tử
vang ngân…
- Vạn tuế Tần
Thuỷ Hoàng !...
- Hây lơ - Hít le
!...
- Đời đời bền
vững Liên Xô !...
- Amen !
- Nam mô !...
__________
* Heil- tiếng Đức: sự cứu rỗi bao dung (của Chúa);
* Núi
Sập ở tỉnh An Giang, sông Lấp ở tỉnh Nam Định;
* Thi hào Heinrich Heine, Nhạc sĩ Beethoven - người Đức, tác
giả của những bài thơ
“Trong mơ anh đã khóc”, “Đồng hồ cát”…; những bản nhạc nổi
tiếng “Thư gửi Êlen”,
“Xô nát Ánh trăng”…;
* Lêvitan (ИИ Левитан): Danh họa người Nga gốc Do
Thái, thường vẽ cảnh Thu, có bức tranh
nổi tiếng “Mùa Thu vàng”;
* Isaac
Newton: Nhà Vật lí người Anh, tác giả của Định luật “Vạn vật hấp dẫn”;
* Cùng với màu đỏ trên quốc kì, quốc thiều và những
nhạc phẩm ca ngợi lãnh tụ của
phần lớn các “quốc gia hăng hái” thường viết theo giọng
Trưởng, còn các bản Thánh ca,
Nhạc lễ của Thiên Chúa giáo lại thường viết theo giọng Thứ.
52. hoa…nụ
Sinh nhật tôi em cho
mấy cành Hồng
em đổ nước em cắm hoa
em bắc ghế đặt lên nóc tủ
ngày vui tàn
em rồi cũng xa
hoa không
thấy nở
hoa Hồng có sắc hoa
Hồng không hương
rồi lá héo
rồi cánh hoa tàn úa
tôi rùng mình
khi thả những cành
hoa qua cửa sổ
mỗi đóa hồng bị trói
bằng sợi chỉ cùng màu
Hồng không được là
hoa
chỉ được cho làm nụ
sống hết một đời
Hoa Hồng không được nở
!...
53. ngày đi ngày về
Ngày ra đi tôi còn đủ
mẹ cha
chị nền nã, các em
chưa thất học
tàu chuyển bánh rời
ga
Mẹ níu Cha
chết lặng
tôi viển vông mơ
những chuyện đâu đâu…
ngày ra đi bãi sông
còn xanh dâu
con thuyền ván vẫn đủ
chèo đủ lái
bưởi đang nụ, lúa
đương thì con gái
em mười lăm tóc ve
vẩy đuôi gà
mặt sắt lại từ bao
giờ chẳng biết
bước vào ngõ mới biết
mình chưa chết
rầm rập người đi lác
đác người về
nước đổi đất dời ngơ
ngác nhìn quê
sân hoá ruộng, hồ cạn
thành “hồ lấp”
đình xiêu vẹo, ngói
âm dương xô lệch
gió phương nào cũng
ngan ngát mùi nhang
Mộ Mẹ Cha đất lún bia mờ
đi lính hết con trai
con gái lo chôn cất
rượu cúng sủi tăm nền
nhà đất
em gái lỡ duyên chị
gái quá thì
đồng đội tôi - lúa rụng trước
mùa
cỏ cháy triền đê
nhãn vẫn đợi lồng
mía chưa kết mật
không chọn lựa
chỉ một đề thi
chỉ một đề thi
suốt cả đời dở dang bản nháp…
đau đớn vài năm,
người yêu phải lấy chồng
“giỗ hết - đoạn tang”
vợ có con cùng người
khác
người đi chật đường
người về lác đác
rừng
gìa vùi xác lính măng tơ…
54. hoá thân
(đã
dùng nhiều câu chữ của bài này cho Trường ca CT-CKTniệm nên hoá thân không còn tính cho tập Vé Khứ hồi nữa)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét