Khúc thứ Tư
TIẾNG VIỆT
“…chữ Việt thời
chúng tôi sống
én bay ngược gió cá lội
ngược
sông
tiếng Việt thời chúng ta
sống
hoạ mi hót trong bão
dông…”
1
1
Học tiếng rơi cành cây
âm thanh chùm quả rụng
nước chảy mây bay vượn
hót chim gù
tiếng sóng thét gào biển
bão
đời trước dạy đời sau
động tác tay chân, âm
thanh từ miệng
tiếng nói lời chào thay hú
hét
cha mẹ dạy con
trai gái tỏ tình…
khác nhau nóng lạnh nắng
mưa
đất đai dị biệt khí hậu
bất đồng
tiếng nói con người mỗi
nơi mỗi khác
không hiểu lời nói
thay bằng nhựa cây sỏi
màu gạch đỏ than đen
- em thương anh
- anh yêu em
vẽ hình cá diếc nặn hình
chim công
nói bằng da thịt …
giọng nói vùng này bổng
trầm thơ nhạc
nơi kia lanh chanh líu
ríu như chim
nhiều lời êm nhẹ sương
rơi lá rụng
lắm câu nặng chịch sỏi
lặn cát chìm
sáo diều chín ống đàn đá
sáu thanh
giọng nói Mẹ ta có thơ
có nhạc
thương giận sáu cung
buồn vui sáu bậc :
sông
dài
nước
lặng
mảng
gỗ (1)
lênh đênh
tiếng hạc lưng trời từng
giọt trong veo
trầm ấm mõ vầu
giòn sênh, nẩy phách
được lời cởi dạ miệng
nói mắt cười
dỗi hờn chì chiết quang
đứt mẹt trôi
bà ngồi nhai trầu
tay đưa võng gai miệng
kể “ngày xưa…”
mẹ ta đánh khẽ giơ cao
la mắng chỉ ví von
răn dạy toàn ca dao tục
ngữ:
“ương như ổi xanh nghịch
như quỉ sứ
chớ ăn thùng bất chi
thình
một điều nhịn chín điều
lành
vụng may nào bằng khéo
vá…”
2
Hàng triệu trang giáo
trình hình ảnh…
Hà Nội - Cục Tác chiến
in trong lòng đất
Sài Gòn - soạn tại Bộ
Tổng tham mưu
chỉ dẫn cặn kẽ
lô cốt mấy ngăn
rào gai mấy lớp
“rải thảm cánh rừng ấy
bằng B.52”
“cần hủy diệt khu đồi
này bằng trọng pháo…”
chữ viết ngang dọc thẳng
hàng
đều tăm tắp như răng
bừa, nan quạt
số đen chì than, chữ
xanh mực nước
bay bướm
sắc sảo
điệu đà
nhiều người có trái tim
nghệ sĩ bàn tay tài hoa
nét chữ của những người
có học
từng tu nghiệp bên Mỹ
đào tạo ở Nga
quen viết thư tình
thạo nâng cằm đỡ vai
vuốt tóc...
tất cả
viết bằng chữ Việt
!
những tư lệnh chính ủy
quân giải phóng
quân phục gabađin cỏ úa
Tô Châu
tướng lĩnh Sài Gòn - đồ
trận kaki Tếchdát
chụm đầu bàn
định kế hoạch
trong hang đá
dưới hầm sâu
cách nhau vài trăm bước
chân
ngàn cây số
chiến tranh
bên nào cũng muốn chiếm
giữ nhiều đất giành giật nhiều dân
nhưng mục tiêu tối cao ý
đồ tối thượng
- tiêu diệt thật
nhiều “địch quân”
chiến tích càng lẫy lừng
khi đối phương có thật
nhiều binh lính sĩ quan bị giết !
tất cả
nói bằng tiếng Việt !
lính dù
quân biệt động
mũ bêrê áo trận rằn ri
dàn quân xông lên đồi
vừa bắn vừa la:
- mồ tổ tụi bây
- hạ súng đầu hàng
hay chịu chết !…
"lính Bắc
Việt"
súng AK gắn lê nhọn hoắt
lựu đạn xếp chồng trước
mặt
đối đáp có điệu có vần:
- mả bu chúng mày!...
- có giỏi thì vác “mặt
thớt” lên đây!...
lời qua tiếng lại
đe dọa thách thức
âm Bắc giọng Nam…
tất cả
nói bằng tiếng Việt!
đạn các bin bắn gần găm
nát ngực
những người lính đội mũ
tai bèo đổ gục
măng vầu gãy ngang
mía non phạt gốc
lời cuối cùng lọt qua
cặp môi hết máu
- mẹ…ơi !…
tốp lính Sài Gòn lò dò
đặt chân lên đồi
hứng trọn những loạt AK
vào đầu
chìm trong quầng lửa mìn
cờlâymo chói mắt
- Trời Phật ơi !
- em ơi !
- các con ơi !
những tiếng thét lạc
giọng lịm dần
ằng ặc trong ồ ồ máu xối
chú lính thông tin gập
lưng cõng máy bộ đàm
mặt non choèn
vừa hết tuổi trẻ con
ruột sổ lòng thòng kéo
lê trên sỏi đá
khóc hù hụ
thều thào kêu ba gọi má
!…
tất cả
nói bằng tiếng Việt !
dân quê miệt cù lao sông
Tiền sông Hậu
đốt than đước dọc ngang
rừng ngập mặn U Minh
nuôi tôm sú ở Đồng Tháp
Mười
bán mì gõ ngang cầu Ông
Lãnh …
có người nhà đi quân
dịch
vô lính cộng hoà làm dân
vệ bảo an
đêm đêm vàng mã đèn
nhang
mùng một ngày rằm hoa
trái lên chùa
van vái cầu xin chồng
con giải ngũ
những thợ dệt Nhà máy
Mùng tám tháng Ba
công nhân seo giấy tập
chân núi Đáp Cầu
chẻ gỗ làm diêm Thống
Nhất bên sông Đuống
đội than ngoài Uông Bí,
Cửa Ông
cày cấy trên những cánh
đồng năm tấn Tiền Hải, Lý Nhân
có chồng con ngoài mặt
trận
sớm mai ngủ dậy chỉnh tề
áo khăn
một lời không nói nửa miếng
chưa ăn
chắp tay khấn vái cầu
xin Trời Phật Tổ tiên
phù hộ độ trì người thân
thoát mũi tên hòn đạn…
tất cả
nói bằng tiếng Việt!
tiếng Việt - tiếng Mẹ
tôi
Nguyễn Du viết Kiều
Đoàn Thị Điểm dịch Chinh
phụ ngâm
Cao Văn Lầu soạn Dạ cổ
hoài lang
người Huế hát Nam ai Nam
bằng
Phú Thọ - trống quân,
hát ghẹo hát xoan
liền chị liền anh Bắc
Ninh mời trầu giã bạn…
tiếng Việt
Xuân Quỳnh Lưu Quang Vũ
làm thơ viết kịch
những đêm trăng Thanh
Tước rừng bia mộ long lanh sương đọng
vẳng trong gió não lòng
khắc khoải nghẹn ngào
xót đau day dứt
“Người Đàn Bà Hát” (2)
hát “Nỗi nhớ mùa đông” (3)
chữ Việt thời
chúng tôi sống
én bay ngược gió cá lội
ngược
sông
tiếng Việt thời chúng ta
sống
hoạ mi hót trong bão
dông…
----------------------
(1) Tương ứng 6 dấu
trong tiếng Việt
(2) Biệt danh của nghệ
sĩ Nhân dân Lê Dung
(3) Ca khúc do Phú Quang
phổ bài thơ cùng tên của Thảo Phương.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét