Trường ca CHIẾN TRANH - CHÍN KHÚC TƯỞNG NIỆM: Khúc thứ Bảy

Khúc thứ Bảy

CHẾT TRẺ

“…chết nhiều khi không hiểu tại sao
chảy hết máu hay vì đói khát
chết mà không biết chết lúc nào

cây rừng lớn dần dâng võng lên cao

thịt rữa nát - võng dù còn bền chắc
võng rung cùng cây võng chao theo gió
xương đen - nắng nỏ
cốt trắng - gội mưa…”

LINH HỒN

Trẻ nhà quê

tóc thả trái đào, áo nâu quần cộc
ra đường cái quan túm vạt áo cha
lớn ngộc còn nhay ti mẹ
mẹ đi cấy sớm mẹ về chợ khuya lại bú tí bà
vú bầu vú mướp không còn mùi sữa

chúng tôi ra đời

                phố chợ đông vui

                                         làng đồi heo hút
Na Hang, Xích Thổ, Bá Thước, Con Cuông
ham chơi đáo thích đánh khăng chọi cù
quanh quẩn đồng làng chăn trâu cắt cỏ
sớm học cách làm chồng làm vợ
đào ao dựng nhà
mùng ba tết cha dạy “bói chân gà”
học ông nội tính mưa đoán nắng

                             - xem rễ si búp đa

vào lính được mặc quần mới áo lành
ngủ trong màn, nằm chiếu, đắp chăn
giật mình nghe tiếng nổ xé tai

                           lần đầu bắn súng

lính nhà quê ra trận

                     vụng về ngờ nghệch
“kẻ thù” cũng ngơ ngác giống chúng tôi   
trai Tháp Mười, Bù Đăng, Ninh Bình, Yên Bái
cùng trang lứa

                 mười bảy

                           mười chín

                                      hai mươi

tân binh Nghĩa vụ Quân sự

lính mới Quân dịch Cộng hoà
đánh nhau như “đá bóng trên đồng mới gặt”
cầu thủ con nhà nghèo

                                 nghiệp dư chân đất

những “trận đấu” dằng dai

               mùa Khô sang mùa Mưa
                                          không phân thắng bại
có khi may mắn tàn trận “lưới” hai bên vẫn sạch
nhiều khi “thủng lưới” trăm lần ngàn lần

mỗi bàn thắng một thân trai gục ngã !

lực lượng chênh lệch sớm phân định thắng thua
máu quân lính hai bên ít đổ                                                
đáng sợ - những trận đánh cân sức cân tài
cáng nhau dìu nhau vào chấm vôi “mười một mét”
bên thua - cả năm trái ra ngoài
bóng bật xà lăn khỏi vạch cầu môn
chỉ cần một lần thôi

                                - có bên toàn thắng!

không ai từ cõi sinh chìm vào cõi tử
dễ như người lính

nhanh như lính

nhiều như lính
đương nhiên

           mặc nhiên

                       tất nhiên

                             hồn nhiên

                                       như lính

loạt hoả tiễn rời giàn phóng    

sau nháy mắt làm nổ tung dãy hầm cố thủ

lính đôií phương chết tức khắc

                                    không đớn đau
                                                  không hay biết
như dây điện đứt lìa - bóng đèn phụt tắt
trứng quạ từ tháp chuông rơi xuống sân nhà nguyện
mảnh ngói chùa Diên Hựu rơi tõm xuống hồ sen

thân thể tử sĩ khoẻ mạnh căng đầy
hồng hào sạch sẽ thơm tho 
ngồn ngộn thịt múi da săn

                         ván gỗ long đinh

                                   nắp quan tài bật

có người chảy hết máu

thân hình lép xẹp như cá mòi khô
lùng nhùng tấm chăn lính màu rêu
huyệt nông choèn

                  vun mãi không đầy mộ

ngày nào chăn trâu chơi “bịt mắt trốn tìm”
anh ẩn bụi cây, nấp sau mô đất
tìm không thấy
               mắt đỏ hoe

                         giọng nghẹn ngào 

                                          môi méo xệch

túm được anh
em mừng như tìm thấy trâu bò đi lạc 

chùm bom khoan rơi trúng nhà hầm
cả trung đội chết trong lúc ngủ

tìm các anh từ sáng đến chiều
thâu đêm suốt sáng
kẻ dọc vạch ngang bới từng hòn cuội
sàng đất

              sảy cát

                           lay cây

                                     rung cành
chặn dòng suối tát bùn lọc nước
mười mấy mạng người
thịt xương gom chưa đầy mảnh võng
táng một huyệt chưa đầy
                                     đủ mộ

                                           nỡ nào chia! 

sớm muộn trước sau những người lính cũng trở về
trên các toa tàu

xe lăn

nạng gỗ
riêng chúng tôi
khuất chìm trong hư vô

không ai nhìn rõ

những người lính sống bình thường

rồi chết
chưa xấu

không kịp tốt
không thành ma qủy chẳng hoá thánh thần

tụ tán trên tàn cây lá cỏ
ẩn giữa giọt sương trốn trong gợn gió
không phải xuống Địa ngục

chẳng được lên Thiên đường

trở về nơi Mẹ Cha sinh hạ nuôi ta thành người
vạt rừng hoang sơ, cánh đồng phóng khoáng
trở về với con diều cuối cùng, cánh võng đầu tiên
ngược chiều những đoàn quân

                              hăm hở rùng rùng ra trận
người chết bay ra

kẻ sống đi vào!...

gặp em trai ngủ ngồi trong công sự
bạn chăn bò ôm súng tựa gốc cây nhai trệu trạo lương khô
có người sống những thời khắc cuối cùng
vô tâm nói cười

đang lặng lẽ bước vào cõi chết

chỉ người cõi Âm chúng tôi mới biết

mẹ thét lạc giọng kinh hoàng

nhìn ta tóc rối xoã vai

thân hình trong veo xanh lè như lá
cha gặp con trai trong mộng mị

ta ngồi ôm chân giường khóc thầm
lặng lẽ bay đi…

người trong làng ngoài phố nửa tin nửa nghi
thấy lảng vảng trong sương

nghe lào thào trong gió
thoắt gần thoắt xa khi khóc lúc cười

Trâu Già nhận ra cậu chủ chăn dắt bao năm
cổ nghẹn cỏ rơm gõ sừng dậm chân

cặp mắt chén tống rưng rưng nước đục

khôn ngoan nghĩa tình Chó Mực
rên ư ử gừ gừ trong họng
cụp tai sợ hãi

ve vẩy đuôi mừng
không nhảy lên ngửi tay liếm mặt
chẳng nỡ nhí nhách cắn ma

chúng tôi vô hình vô ảnh
bay ngang bàn thờ ngồi trên nóc tủ

”véo” sôi gấc mẹ đồ “nhón” thịt vịt cha đơm
ngồi bông bênh trên khói bếp em gái ghế cơm

bay lượn quanh nhà
nấp sau cánh hoa lan hoa huệ
đốm lửa đầu nén nhang cháy bùng
mắt tử sĩ trên bàn thờ trào lệ?

chúng tôi trở về
lượn lờ ở cổng đình, rụt rè quanh đền miếu
Ma Làng - người cùng xóm chết già, tổ tiên nội ngoại
chỉ loáng thoáng mấy người chết trẻ
đón tiếp ma mới chúng tôi mười chín hai mươi
chia rượu ngô vài hơi

thuốc lào dăm điếu

nghe nói sau khi chết người ta thành Gió
                              không hướng không chiều
nghe nói chết rồi con người thành Cỏ
cỏ mọc lan man cỏ bám vật vờ
nghe nói chết đi thịt xương hoá Bụi
bụi bay lang thang bụi cuốn bơ vơ…

vừa mới hóa thân từ kiếp Người

                          - Bụi lơ lửng trên cao
sắp được đầu thai làm Người

                          - Bụi là là ngọn cỏ
ơi những Hạt Bụi tiền Nhân tiền Kiếp
lại phải luân hồi

sắp được đầu thai…

đang là Bố là Mẹ là Vợ là Chồng
lại hoá Gió lang thang Cỏ xanh Bụi hồng
không thể yêu thương không còn giận dữ
tiếc nuối người đi đau lòng người ở

nhưng nếu còn được làm Bụi làm Cỏ
cái chết với ta cũng nhẹ đôi phần
ừ thì chết nhưng không hủy diệt
dẫu là mất cũng không mất hết !

thực hư nào hay
đi trên Cỏ run chân dại tay
hạt Bụi - Ai?

                     cay xót mắt mình

người thợ chẳng vô tình

đời trước dạy đời sau

để lại khe hở cho Gió lọt trên mái nhà
vào ra quanh khung cửa…

nuối tiếc xót đau
Linh Hồn thét gào thành Giông thành Gió…

XƯƠNG CỐT

Hằng năm chúng tôi chỉ về quê quán một lần
trong Lễ Xá tội Vong nhân Rằm tháng Bảy

trước gà gáy Canh Ba

Hồn rời khỏi nhà Mẹ Cha

trở lại với cây với đá

nơi ấy mồ hoang mới thực nhà mình
xương cốt ở đâu Linh Hồn về đó
mộ phần thất lạc Hồn còn lang thang…

xương cốt chúng tôi
khỉ đầu đàn bọc lá chuối rừng thờ ở góc hang,
lẫn vào cát, chìm trong suối,
hóa ụ kiến vàng, gò mối

huyệt khoét bằng xẻng nhỏ tựa bàn tay
võng dù làm vải liệm

mảnh nilông thay quan tài
mấy chục năm trời
rễ cây rừng hoang tham lam hút kiệt

trăm người chết tìm được vài huyệt mộ
lẫn giữa đất đỏ lá rừng có đám mùn đen
lẽ nào đó lại là tất cả những gì còn lại
của anh ta em ta bạn ta đồng môn đồng tuế!

trận địa năm xưa lút giữa đại ngàn
rễ cỏ tranh xuyên vào hốc mắt
đá đè vỡ xương đầu, dập nát xương chân
cây che phủ nắng không lọt tới

chôn cất vội giữa hai trận đánh
giặc còn vây chặt cánh rừng

đạn xuyên trước mặt pháo cày sau lưng
những Nghĩa - Địa - Hoang chìm trong cỏ dại
đồng đội ngày ấy về đâu ở đâu

nhiều người đã già lắm người đã chết
rừng cây đổi dạng núi đá thay hình
mồ hoang lâu rồi không còn dấu vết…

những người khiêng cáng thương binh
trúng đạn chết dần trên đường về hậu cứ
sốt ác tính sống lâu hơn người khoẻ
nằm mươi ngày nửa tháng trên võng

                                      lủng lẳng đòn tre
cái chết đến không vội vàng
dịu nhẹ khẽ khàng…

chết nhiều khi không hiểu tại sao
chảy hết máu hay vì đói khát
chết mà không biết chết lúc nào

cây rừng lớn dần dâng võng lên cao

thịt rữa nát - võng dù còn bền chắc
võng rung cùng cây võng chao theo gió
xương đen - nắng nỏ
cốt trắng - gội mưa.