TÊN RƠI TRƯỚC MẶT I

TÊN RƠI TRƯỚC MẶT

Nhà Xuất bản Quân đội Nhân dân, 2007 NGƯỜI ĐÁNG ĐƯỢC VÀO Ghi - nét“

(Hà Nhân, Báo Hà Nội mới cuối tuần, ngày 31/5/2008)

(“…Nguyễn Thái Sơn là người trẻ tuổi nhất của nước ta từ trước đến nay đoạt giải thưởng thơ của tuần báo Văn Nghệ và rất đáng được vào Ghi - nét Việt Nam. Ngay từ khi còn học Cấp Ba, Nguyễn Thái Sơn đã thành danh rồi…”)

_____________________

Sau 12 năm, nhà thơ Nguyễn Thái Sơn mới in tập thơ nữa qua Nhà xuất bản Quân đội nhân dân vào cuối năm ngoái. Tập thơ mang một cái tên khá ấn tượng: “Tên rơi trước mặt”. Tập thơ có những câu thơ rất dễ thương viết về những người lính trẻ đi dọc Trường Sơn một thuở:

   “Một thời chiến tranh mấy thời thiếu đói/ Mười bảy tuổi hành quân dọc Trường Sơn/ Dép rộng rút quai, quần dài xén ống/ những người lính vừa đi vừa lớn…” có cả những câu thơ thật thi sĩ đầy tiếc nuối:

   “Các em cứ hồn nhiên, hồn nhiên đến vô tâm/ Ta cũng từng hồn nhiên, từng vô tâm như thế/ Muốn đổi mười năm lấy một ngày tươi trẻ/ Dầu đầy ắp trong phao bấc đừng nỡ lụi tàn…” và còn có cả những câu thơ luôn đau đáu về một thời hoa lửa nữa:

   “Hải Vân rừng bên này/ Hải Vân biển bên kia/ Những toa tàu nghiêng phía Hải Vân Đông - khách say mê ngắm biển/ Núi xanh thẳm bạt ngàn hoa sim tím/ Được mấy người còn nhớ Hải Vân Tây!...”.

   Cách đây không lâu tôi gặp tôi Nguyễn Thái Sơn tại Hà Nội. Ông vui vẻ cho biết: “Từ ngày nghỉ hưu, tôi càng có điều kiện đi đây đi đó để viết…Hiện tôi ở Sài Gòn và năm nào cũng đến Tây Nguyên, ra Hà Nội, lên Tây Bắc dăm tháng…Với tôi, cái sự viết đã ăn vào máu rồi. Không đi, không viết là không chịu nổi”.

   Nhà thơ Nguyễn Tùng Linh nhắc lại: “Nguyễn Thái Sơn là người trẻ tuổi nhất của nước ta từ trước đến nay đoạt giải thưởng thơ của tuần báo Văn Nghệ và rất đáng được vào Ghi - nét Việt Nam. Ngay từ khi còn học Cấp Ba (Trung học Phổ thông - Mai Thanh chú thích), Nguyễn Thái Sơn đã thành danh rồi. Mới đấy mà đã bốn mươi mấy năm rồi…”.

   Về nhà, mở cuốn “Giải nhất văn chương” mục Thi thơ văn 1965 do Nhà Xuất bản Hội Nhà văn ấn hành năm 1998 nhân kỉ niệm Báo Văn Nghệ 50 tuổi, tôi bắt gặp những dòng chữ:

   “Thi Thơ Văn 1965, phần văn không có Giải Nhất; giải nhì: Vương Lan, Dương Thị Xuân Quý; giải ba: Mai Văn Tạo, Nguyễn Thị Ngọc Tú, Tào Mạt và Hoài Giao, Trần Tự và phần thơ: Không có giải nhất; giải nhì: Văn Thảo Nguyên, Thái Giang, Mai Thanh Chương; giải ba: Hoàng Hưng, Nguyễn Thái Sơn”.

 

1/ Không thể, 2/ Trận giả trận thật, 3/ Ảnh thờ, 4/ Chị tôi, 5/ Kỉ niệm ở rừng, 6/ Mây trắng,

7/ Bạch Tuyết ở Trường Sơn, 8/ Biên thùy, 9/ Hỏi giá trước, 10/ Kẻ hủy diệt, 11/ Một thời cổ tích,

12/ Đừng quên, 13/ Xứ Bắc, 14/ Chợ quê, 15/ Trường huyện vùng chiêm, 16/  Tiếng đêm,

17/ Ngậm ngùi, 18/ Hải Vân Tây, 19/ Về Bắc, 20/ Bài thơ tình ở Hà Nội, 21/ Một nửa đi tìm,

22/ Rác và trẻ thơ, 23/ Từ giã chính mình, 24/ Dỗi hờn, 25/ Hai nhà, 26/ Tin nhắn,

27/ Thơ vui tặng mình, 28/ Bèo, 29/ Vòng tròn vô định, 30/ Tên rơi trước mặt, 31/ Độc thoại,

32/ Nói thầm, 33/ Oan khiên, 34/ “Nhà tình nghĩa”, 35/ Ngựa tàu cau, 36/ Ba mươi sáu chữ,

37/ Nuốt lời xin lỗi, 38/ Gặp nấm mộ người cùng quê ở Tây Nguyên, 39/ Mả tù, 40/ Hoa Quỳnh,

41/ Nghệ Sĩ, 42/ Buồn vui, 43/ Thời gian, 44/ Bạn thơ nghèo, 45/ Thơ & người làm thơ 

1. không thể

 - Ai chẳng thế...

 - Nhưng tôi không thế !...

 chỉ vì mình không thể như ai

2. trận giả trận thật

Tàu chuối làm kiếm

bẹ dừa uốn cung tên

chia phe địch phe ta mải mê chơi trận giả

bãi sông hoá chiến trường

trâu bò thành chiến mã

sau những trận đánh

mấy đứa tử trận nhỏm dậy toét miệng cười

bên thua làm ngựa bên thắng nhong nhong cưỡi

cùng mở tiệc khao quân

cua nướng, ổi xanh chấm muối…

                              O

Một thời chiến tranh mấy thời thiếu đói

sau bữa ăn bọn trửe vẫn thèm cơm

mười bảy tuổi hành quân dọc Trường Sơn

dép rộng rút quai, quần dài xén ống

những người lính vừa đi vừa lớn…

ngày nào chơi trận giả

                          bây giờ đánh trận thật

lựu đạn gang lạnh toát - không là bưởi rụng

súng AK thay khúc tre non

xưa choảng nhau bằng gốc rạ vốc bùn

những viên đạn gioè xé tan lồng ngực

mảnh bom găm đứt ruột

mìn cóc phạt gãy chân

mực mồng tơi vương vạt áo học trò

máu nóng đỏ ướt đầm áo lính

ngày nào ham chơi trận giả

mẹ cha quát mắng đét roi

đánh trận thật, những người con chết thật

mẹ cha khóc dập khóc vùi

chiến tranh không phải trò chơi con trẻ !

3. ẢNH THỜ

Những năm sáu mươi

người quê tôi chưa mấy ai chụp ảnh

khai sinh ở nhà khai tử ra đồng

người chết yên mộ người sống yên lòng

cuống nhau mục cùng nồi đất

núm rốn khô trong ống tre

bao trai làng ra trận không về

viết mấy hàng bia đắp hờ nấm mộ

chọn Rằm tháng Bảy làm giỗ

người hoạ sĩ già lang bạt khắp xóm quê

dựng ảnh thờ liệt sĩ

rượu cạn đáy chai

nhập thần

vung bút vẽ

những liệt sĩ từ vô định bước ra

khuôn mặt khắc khổ như cha

đôi mắt lo toan giống mẹ

vầng trán dô của chị

cái miệng vễ theo miệng em trai…

các anh hiện dần vóc dáng hình hài

trở về từ chân mây góc biến

người hoạ sĩ thả rơi bút vẽ

bức ảnh thờ hoàn thành

lúc bố ôm ngực thở dốc khô khan

mẹ nức nở

            gọi tên con

                                 lạc giọng…

SG, 2005

4. chị tôi

Sáng đi chợ Tết tối lên chùa

áo vừa cắn chỉ tóc đương khô

cơm canh đã nguội trên bàn cúng

chị ngồi như đá đợi giao thừa

mèo cuộn trong lòng cún dưới chân

gió đêm chớm lạnh bếp nguội dần

cành đào hết nụ hoa bung cánh

bấm tay đếm ngược những mùa xuân

Cái thời chanh cốm ở Trường Sơn

chị tôi đằm thắm nhất cung đường

khiến núi si mê rừng ngây dại

lấy hết dung nhan chiếm sắc hương

một bàn một ghế một chăn đơn

nắng vênh cánh cửa gió lệch giường

quanh năm đã vắng xuân càng vắng

chẳng dám ngôig lâu trước tấm gương

bói Kiều mùng một Tết dược may

 tre nổi chồi măng én gặp bầy

quà xuân mừng chị tranh em bé

chị ôm tờ giấy chợt run tay.

                                  

Tháng 1 - 1999

5. kỉ niệm ở rừng

Thưở ấy ở rừng

em như cây trúc xinh chưa đủ lá cành

anh thật thà như khoai chiêm đầu vụ

mười bảy tuổi

áo con gái con trai cùng màu cỏ úa

khôn lớn với rừng xanh thương nhau ở rừng xanh

nụ hôn lính nồng nàn vụng dại

chưa quen hát tình ca

thuộc làu khúc quân hành

cách nửa vạt rừng suốt mùa khô không gặp

em sạp nứa nhà hầm anh mắc võng rừng lim

Trường Sơn ngày bọn giặc trời quấy đảo

bộ đội Đường mòn làm chủ Trường Sơn đêm

những cô gái hao hao vóc dáng em

mặt nhoà bụi đất khói bom

mờ ảo đêm đêm lưng thon áo trắng

bên vách núi bên hút sâu vực thẳm

các em như bày tiên áo trắng dẫn xe nhích bánh qua cầu

ánh trăng muộn xuyên tán rừng săng lẻ

mờ đục ánh đèn gầm chẳng dễ nhận nhau

những chiếc xe ba cầu tránh đạn cháy trơ khung sắt

bom hơi thổi bay nóc hầm

bom khoan xuyên mặt đường nổ thầm trong đất

sức vóc như các anh còn vẹo siêu sau cơn sốt rét

bao cô gái mềm yếu như em nằm lại khắp rừng

mưa mục gỗ bia lũ mxoá mộ phần

                                              O

Chỉ những nụ hôn lính nồng nàn vụng dại rồi xa

xa mãi…

hết chiến tranh anh về quê em

buồng cau cột nhiễu điều hũ rượu trùm lụa đỏ

tìm mẹ cha nhận quê nhận họ

cha mẹ vợi bớt nỗi đau trong lòng

con gái bạc phận đã có người nhận làm chồng

cha chèo thuyền đưa anh ngược sông Cầu mùa lũ

sách vở học trò

áo khăn em một thời thiếu nữ

chìm vào nước sông…

^{1999 - 2006}

6. mây bạc

Trường Sơn một thời không thể nào quên

những binh đoàn sống dưới rừng hoang

xa Trời gần Đất

ngủ đứng ngủ treo

lính trẻ lưng còng dáng lệch

mười chín, hai mươi tóc đã trắng đầu

cô gái thanh niên xung phong tóc rụng da nhàu

những năm ở rừng bàn tay không ai nắm

nhìn bầy vượn bế con gạt thầm nước mắt

đêm đêm dây võng xoắn đứt vỏ cây

chuyền nhau lược gãy soi chung gương rạn

tuổi xuân mòn vẹt mỗi ngày

thức ăn gắp trước canh nhạt chan sau

mặc áo mới mỗi khi lên sạp nứa

chẳng thể tránh thứ bom toạ độ

thường rơi bất thần giữa giấc ngủ bữa ăn

mảnh bom phạt ngang

rắn độc quấn chân

chất độc da cam ngấm vào cây cỏ

xe chạy thâu đêm

đường mòn thành đại lộ

đồng đội tôi sống chết bám đường

giữ xương sống Trường Sơn

khơi huyết mạch Trường Sơn

O

Rừng trụi lá mầm non lại mọc

những hố bom năm tháng sẽ lấp đầy

hai chục ngàn lính Trường Sơn ngã xuống

núi rừng mềm đá lệch cây

đom đóm chập chờn bay như sao rụng đầy trời

chim đa đa nhớ nhà hót thâu đêm trăng sáng

những loài phong lan lạ chưa có tên

lặng lẽ nở lặng lẽ tàn

đợi Mùng Một ngày Rằm mỗi tháng

con đường huyền thoại Trường Sơn

năm tháng nắng mưa xoá dần dấu vết

hai chục ngàn linh hồn bất diệt

 - Lá Xanh ngang cây

                                  Mây Bạc lưng trời…

7. Bạch Tuyết ở Trường Sơn

Mười sáu tuổi em sống với rừng

áo thanh niên xung phong rộng như đi mượn

em thành Bạch Tuyết ở Trường Sơn

vá may múa hát nấu cơm

các chị các anh sốt rét trọc đầu

dành cho em chùm hạt dẻ ít gai

mảnh tổ ong lắm mật

xếp em ngủ ở góc hang đẹp nhất

tóc em vẫn đen dài

mọi người nhìn vơi mệt nhọc

mụ phù thuỷ trong cổ tích cưỡi chổi